سرور چیست؟

سرور به معنی کامپیوتری است که به دیگر کامپیوترها یا ابزارهای الکترونیکی سرویس دهی می کند.

سرور به معنی کامپیوتری است که به دیگر کامپیوترها یا ابزارهای الکترونیکی سرویس دهی می کند. 
بهتر است با یک مثال ساده شروع کنیم تا به درک ساده‌تری از  سرور برسیم، فرض کنید تعداد زیادی فیلم بر روی لپتاپ شما وجود دارد و در شرکت یا یک مهمانی دوستان شما می خواهند از این فیلم ها را در لپتاپ خودشان کپی کنند، ابتدا لازم است مثلا از طریق کابل یا wifi به لپتاپ شما متصل شوند و از این طریق شروع به کپی کردن فایل ها کنند. در این مثال لپتاپ شما که منبع یا سرویس دهنده است یک سرور، لپتاپ دوستان شما که سرویس گیرنده هستند کلاینت ها و به کل این مجموعه یک شبکه می گویند.
پس هر کامپیوتری می‌تواند به عنوان یک سرور عمل کند اما وقتی در کارهای بزرگتر به یک سرور احتیاج پیدا می‌کنیم لازم است سرور ما ویژگی هایی داشته باشد تا بتواند به خوبی سرویس دهی کند.

ویژگی های سرور

• سرورها می‌بایست به صورت 24 ساعته روشن و در دسترس باشند.
• سرورها باید عمر قطعات زیادی داشته باشند چرا که بر خلاف کامپیوترهای معمولی برای سرویس‌دهی 24 ساعته روشن هستند.
• سرورها قدرت سخت افزاری بالایی دارند چرا که می‌بایست توانایی سرویس دهی به تعداد زیادی کلاینت را داشته باشند. 
• سرورها معمولا در مراکز داده (دیتا سنتر) نگهداری می شوند چراکه لازم است از همه جا قابل دسترسی باشند.

انواع سرور

به صورت کلی سرورها به دو نوع مجازی و اختصاصی یا فیزیکی تقسیم می شوند.
سرور اختصاصی یک سرور کامل است که بر روی آن یک سیستم عامل مثلا ویندوز یا لینوکس نصب می شود و در یک مرکز داده قرار می گیرد.
این امکان وجود دارد که بر روی یک سرور اختصاصی یک مجازی ساز مثل vmware یا kvm نصب کرد این مجازی سازها امکان این را می‌دهند که بر روی یک سرور اختصاصی بجای یک سیستم عامل چندین سیستم عامل مثل ویندوز و لینوکس نصب کنیم و به هر کدام بخشی از منابع سرور را اختصاص دهیم. به هر کدام از این سرورهای کوچکتر درون سرور اختصاصی یک سرور مجازی می ‌گویند. مهمترین تفاوت سرور مجازی و اختصاصی قدرت بالاتر سرور اختصاصی در بهره مندی از منابع است.

کاربردهای سرور

سرورها کاربرد های مختلفی دارند که به تعدادی از آن‌ها در زیر اشاره شده است:

سرور میزبانی وب

در صورتیکه شما یک سایت طراحی کنید نیاز است فایل های سایت خود را بر روی یک میزبان وب یا هاست قرار دهید. برای ایجاد یک هاست یا میزبان وب به یک سرور نیاز است.

سرور پراکسی

ممکن است شما به هر دلیلی نیاز به تغییر مسیر دسترسی ارسال و دریافت درخواست های خود در اینترنت یا شبکه داشته باشید. به عنوان مثال برای دسترسی به سرویس های تحریم شده توسط سرویس دهنده های خارجی مثل برخی سرویس های گوگل، مایکروسافت و بایننس و یا فیلتر شده لازم است هویت شما به عنوان یک ایرانی مخفی شود که برای این موضوع از یک سرور به عنوان پراکسی استفاده می شود. 

سرور ایمیل

پست الکترونیکی یکی از مهمترین ابزارهای ارسال و دریافت نامه در فضای مجازی است. برای راه اندازی یک سرویس ایمیل اختصاصی مثلا برای یک شرکت لازم است از یک سرور استفاده نمود و آن را برای راه اندازی ایمیل پیکربندی کرد.

سرور بازی

اگر اهل بازی کردن باشید حتما نام بازی هایی مثل counter strike یا dota 2 را شنیده اید. این قبیل بازی های آنلاین برای سرویس دهی به گیمرها نیازمند سرور می‌باشند.

سرور dns

شما در بستر اینترنت یا شبکه از طریق آی پی با سرور یا کامپیوترهای دیگر در ارتباط هستید اما حفظ کردن آی پی تمام کامیوترها مثل شوخی و ناممکن است. به همین دلیل dns به وجود آمد تا مثل یک دفترچه تلفن عمل کند و هر آی پی را به یک نام (دامنه) تبدیل کند. پس وقتی شما مثلا google.com را درخواست می‌دهید از اولین dns سرور شما آی پی آن مشخص و سایت برای شما نمایش داده خواهد شد.

سرور فایل

ممکن است شما تعداد زیادی از فایل داشته باشید که لازم باشد آن‌ها را در یک جا ذخیره و به آن ها در هرجای شبکه دسترسی داشته باشید. برای این کار می‌توان یک فایل سرور راه اندازی کرد.

سرور application

ممکن است شما یک نرم افزار با حجم داده ای بسیار زیاد داشته باشید و بجای اینکه کاربران آن نرم افزار را دانلود کنند از طریق اینترنت به آن دسترسی پیدا کنند. در این صورت مثلا با آپدیت نرم افزار دیگر لزومی به دانلود آن توسط کاربر وجود ندارد. یکی از کاربردی ترین این نوع نرم افزارها citrix است.

انتخاب سرور

انتخاب سرور وابستگی مستقیمی به نیاز شما دارد.

سرور ایران یا خارج

اگر سرویسی که برای راه اندازی آن به سرور نیاز دارید به دسترسی سریع داخل ایران دارد بهترین گزینه سرور ایران است. مثلا برای راه اندازی وبسایت در صورتیکه کاربران داخل ایران اهمیت بیشتری از کاربر خارجی دارند بهتر است سرور ایران را انتخاب کنید. اما در صورتیکه مثلا قصد فعالیت در بازارهای مالی و ارز دیجیتال خارجی را دارید حتما می بایست از سرور خارجی استفاده کنید.

سرور اختصاصی یا مجازی

به طور پیش فرض یک سرور مجازی تمامی نیازهای شما را مرتفع می‌کند اما مشکل از آنجا شروع می‌شود که شما مثلا یک سایت با تعداد بازدید کننده میلیونی دارید در این حالت سرور مجازی به علت محدودیت منابع امکان سرویس دهی به خوبی سرور اختصاصی را نخواهد داشت و شما می بایست از سرور اختصاصی استفاده کنید. باید به این نکته توجه کرد که سرور اختصاصی قیمت بسیار بالاتری نسبت به یک سرور مجازی دارد.

دیتاسنتر چیست

دیتاسنتر فضایی با شرایط مناسب برای نگهداری تعداد زیادی سرورها است. نگهداری سرور در داخل شرکت و یا منزل منطقی به نظر نمی‌رسد، چرا که قطع برق، خنک بودن محیط نگهداری سرور، جلوگیری از ایجاد گرد و غبار پهنای باند اینترنت عواملی است که می‌تواند کیفیت سرویس دهی سرور را شدیدا کاهش دهد و این دیتاسنتر است که این شرایط را برای نگهداری بهینه سرور فراهم می‌سازد. دیتاسنترها بابت ارائه فضا به ازای فضای اشغالی، برق مصرفی، پهنای باند و... هزینه اشتراک دریافت می کنند.

برندهای سرور

سرورها نیز همانند دیگر سخت افزارها برندهای مختلفی دارند که معروف و محبوبترین آن ها در ایران سرورهای HP است. از دیگر برندهای معروف می توان به Dell، IBM و Cisco اشاره کرد. در ایران معمولا به علت قیمت بسیار بالای سرورها، نوع استوک یا دسته دوم آن ها محبوبتر از  نوع جدید آن است. 

raid چیست

زمانیکه شما برای اولین بار سرور بخرید شاید اهمیت خاصی برای هارد آن قائل نشوید اما تقریبا مهمترین بخش یک سرور هارد آن است چرا که یقینا دیتایی که بر روی سرورها قرار می‌گیرد بسیار با ارزش است و در صورت سوختن هارد از بین خواهد رفت. سوختن هارد معمولا به دلیل روشن بودن مداوم سرور امر عجیبی نیست. raid به ما کمک می کند تا در صورت از دست رفتن یک یا چند هارد دیگر هاردها یک نسخه از آن را درون خود داشته باشند تا احتمال از دست رفتن کامل دیتا به حداقل برسد. علاوه بر این raid می‌تواند به ما کمک کند تا سرعت خواندن و نوشتن داده ها را افزایش دهیم به این صورت که با وجود چند هارد داده ها به صورت پراکنده در هر یک از هاردها قرار گیرد. raidها انواع مختلفی دارد که از raid0 تا raid6 است که هر کدام حالت های مختلف قرارگیری هاردها در کنار هم را شکل می‌دهند تا دو ویژگی mirroring (وجود نسخه دیگر در دیگر هاردها) و striping (تقسیم داده در چند هارد برای خواندن و نوشتن سریع) را در حالات مختلف شکل دهند.